PBM, LOTO, VCA, EHS/VGM, RIE, ongevallen met verzuim, recordables, near misses, werken op hoogte of in beperkte ruimtes.
Herken je dit soort termen en afkortingen? Dan is veiligheid bij de organisatie waar jij werkt waarschijnlijk erg belangrijk. Jullie hebben te maken met noemenswaardige (potentiële) gevaarlijke situaties. Enig idee hoeveel ongevallen op de werkvloer met lichamelijk of geestelijk letsel tot gevolg er in 2016 gerapporteerd werden in Nederland?

211.000 werknemers raakten gewond terwijl ze hun werk aan het doen waren. En niemand van hen die het aan zag komen toen zij ‘s ochtends naar het werk gingen.
211.000, dat is 3% van alle werknemers tussen 15 en 75 jaar.
96.000 van die 211.000 waren minimaal één dag na het ongeval niet in staat hun werk te hervatten. Sommigen zelfs nooit meer.
(Bron: Arbeidsbalans 2016.)

Aanvullend zijn cijfers voorhanden op basis van onderzoek over 2012 waaruit blijkt dat werknemers die een arbeidsongeval rapporteren gemiddeld circa 13 dagen meer verzuimen dan werknemers die geen ongeval hadden. En jij weet hoogstwaarschijnlijk net als ik dat er genoeg ongevallen zijn die niet in die cijfers zijn terechtgekomen! Wat betekent dat voor dat cijfer van 211.000? Sta daar maar eens bij stil.

ÉÉN IS ÉÉN TE VEEL

Veiligheid zou ‘on top of mind’ moeten zijn voor iedereen die werkt in een organisatie waar fysieke arbeid geleverd wordt of waar gewerkt wordt met gevaarlijke stoffen, materialen of machines. Ook de leidinggevenden en werknemers die daar weinig of niet aan blootgesteld worden, moeten volledig op de hoogte zijn van de veiligheidsstandaarden. En toegewijd zijn om deze te ondersteunen en af te dwingen. Op de werkvloer is het belangrijk dat medewerkers beseffen wat het rimpel effect kan zijn van onveilig gedrag. Voor zichzelf, hun gezinnen, voor collega’s en voor de organisatie in zijn geheel. Want één ongeval is één ongeval te veel.

Als ieder individu in de organisatie zich verantwoordelijk voelt voor zijn acties en toegewijd is aan het bouwen van een veilige werkomgeving, dan leidt dat tot minder ongevallen. En vaak ook betere kwaliteits- en productieresultaten. Hoe krijg je dat voor elkaar?

Hier zijn VIER STAPPEN om jouw werkomgeving zo veilig mogelijk te maken.

1. ZORG VOOR ÉCHTE EN ZICHTBARE BETROKKENHEID VAN MANAGEMENT

Veiligheid begint bovenaan in een organisatie. Als werknemers de perceptie hebben dat leidinggevenden en directie niet authentiek toegewijd zijn aan het bouwen van een veilige werkomgeving, dan zullen zij dat ook niet zijn. Vraag je eens af: hoeveel keer heeft jouw organisatie productie boven veiligheid verkozen, of die indruk bij de werknemers gewekt?
Het zichtbaar maken van die betrokkenheid van management bij veiligheid moet gepaard gaan met het modelleren van veilig gedrag. Bijvoorbeeld: het vertrouwen in de betrokkenheid van een leidinggevende die zelf zijn veiligheidsschoenen niet aan heeft op de bouwplaats of in het magazijn is snel verdwenen. En vertrouwen komt te voet, maar gaat te paard…
Tenslotte zie ik ook in veel organisaties terug dat management terughoudend is aan het verbinden van consequenties aan onveilig gedrag. Maar ook in het zichtbaar belonen en waarderen van veilige keuzes. Veilige keuzes in situaties waar er ook belangen op het gebied van productie of timelines zijn worden niet altijd verwelkomd.

2. ONTWIKKEL EN ONDERHOUD GEDETAILLEERDE VEILIGHEIDSSTANDAARDEN

Je kunt niet van werknemers verwachten zich naar een bepaalde norm te gedragen als ze niet weten wat die norm is. Specifieke veiligheidsprocedures verschillen per industrie, maar het is van kritiek belang dat alle processen duidelijk beschreven zijn in bijvoorbeeld Standard Operating Procedures en/of Werkinstructies. Deze documenten dienen levende documenten te zijn die continue verbeterd worden aan de hand van opgedane inzichten of na incidenten. Teveel organisaties hebben geen duidelijke, up-to-date procedures. Of verheffen het hebben ervan tot het doel in plaats van ze te gebruiken als een waardevol middel om ongevallen te voorkomen.
Alhoewel de verantwoordelijkheid om veiligheidsstandaarden te ontwikkelen bij het management ligt, dient iedereen de mogelijkheid te hebben er aan bij te dragen. Veiligheidsprocedures gedijen vaak bij input van de mensen die daadwerkelijk de werkzaamheden uitvoeren. Het van tijd tot tijd samen procedures verbeteren bouwt tevens aan de betrokkenheid van medewerkers, wat een positief effect heeft op hun gedrag en veiligheidsresultaten.

3. CREËR OVERTUIGING IN ELKE LAAG

Ieder individu in de organisatie moet zich verantwoordelijk voelen voor zijn eigen veiligheid en die van zijn collega’s en omgeving. Een dusdanige overtuiging bouwen lukt niet van vandaag op morgen. In aanvulling op die échte en zichtbare betrokkenheid van management, moeten leidinggevenden hun mensen laten beseffen dat iedereen een kritieke rol heeft in het realiseren van een veilige werkomgeving. “Iedereen is een leider als het de veiligheid betreft”. Om dat voor elkaar te krijgen moeten werknemers voelen dat ze een deel zijn van iets dat groter is dan zijzelf. Groter dan hun ploeg, team, afdeling of zelfs de hele organisatie.

Een aantal kritieke factoren bij het bouwen aan overtuiging zijn:

• werknemers helpen realiseren dat ze meer onder controle kunnen hebben dan ze denken
• de waarde van “laat een teamgenoot nooit in de steek” omarmen
• ervoor te zorgen dat leidinggevenden open staan voor suggesties
• het creëren van een organisatie cultuur waarbij het “safe to speak up” is.
• Als werknemers zich persoonlijk verantwoordelijk en aansprakelijk voelen voor een veilige werkomgeving, nemen ze initiatief en gedragen zij zich proactief. Zij helpen en steunen elkaar om verbeteringen te realiseren die langdurig effect hebben.

4. TRAIN VANAF DAG NUL, VAAK EN EFFECTIEF

De cultuur van veiligheid zou zo sterk moeten zijn dat deze al aanwezig is in het wervingsproces. Voordat iemand ook maar aan het werk gaat zou diegene getraind moeten worden op alle relevante veiligheidsaspecten. Als je de boodschap “Safety First” wilt uitdragen, onderstreep dat dan met je eigen gedrag. Laat mensen niet aan het werk gaan voordat ze beseffen wat een cultuur van veiligheid echt inhoudt.

Het uitreiken van een handleiding of het ondergaan van een summiere ‘poortinstructie’ is geen effectieve manier van opleiden. En al helemaal niet van het bouwen aan of onderhouden van een cultuur van veiligheid. Zorg voor een krachtig ervaringsgerichte training met real life cases die invloed heeft op de overtuiging dat elk ongeval er één teveel is.

Houdt kennis en vaardigheden van medewerkers op peil door met regelmaat te investeringen in training en opleiding. Besef ook dat het uitblijven van ongevallen zelfingenomen gedrag en risicotolerantie in de hand werkt . Zorg dat men niet pas wakker geschud wordt nadat er iets (bijna) is gebeurd, maar voordat er iets kan gebeuren. 80% van incidenten in fabrieksomgevingen bijvoorbeeld, ‘overkomen’ mensen die weten hoe ze een taak veilig moeten uitvoeren, alle middelen hebben om dat veilig te kunnen doen maar het toch op een andere manier aanpakken.

Doe de investering in het realiseren van een veilige werkomgeving. Je bent het waard!