De meeste ongevallen en bijna-ongevallen ontstaan door medewerkers die niet alert zijn, die werk instructies of procedures niet volgen. Of die eventjes een binnenbochtje nemen en niet stil staan bij de mogelijke consequenties.Het zijn vaak ook van die “stomme” incidenten als struikelen, vallen, stoten of PBM’s niet gebruiken die met een beetje pech toch grote gevolgen kunnen hebben. In een cultuur van veiligheid is iedereen er op gebrand juist ook die situaties te voorkomen. Focus hebben op de kleine ‘dingen’, om de grote te voorkomen. Om dat te kunnen realiseren moet je met je medewerkers allereerst weer helemaal terug naar de basis. Terug naar de “waarom” van veiligheid.

“Waarom”

Als iemand persoonlijk al jaren niets overkomt tijdens zijn werk, verliest hij die “waarom” langzaam maar zeker uit het oog. Tot het te laat is, of hij de dans net ontspringt. Laat er geen twijfel over bestaan: de “waarom” van veiligheid? Die wieg je in je armen in slaap, of lees je een verhaaltje voor bij het naar bed gaan. De “waarom” van veiligheid zit ’s avonds naast je op de bank een film te kijken, of neem je mee op een romantisch weekendje Barcelona. De “waarom” van veiligheid vind je in de dingen die belangrijk voor je zijn. Muziek, sporten, reizen, je gezondheid. Al die dingen die je misschien niet meer zou kunnen doen als je slachtoffer van een ongeval wordt op werk. Hoe vaak denk je, staan mensen in deze productiegedreven tijd tijdens hun werk stil bij hun “waarom”? En wat doet jouw organisatie er aan om ze daar aan te herinneren? Een goede eerste stap zou zijn om onderstaand filmpje te bekijken. Tenminste als jouw en hun “waarom” 12 minuten van je tijd waard is.

Hoe creëer je overtuiging?

We hebben gemerkt dat de geldende overtuiging van medewerkers ten aanzien van veiligheid en ongevallen vaak is: “shit happens!”. Oftewel ‘dingen’ gebeuren nou eenmaal. We horen vaak uitspraken zoals: een ongeluk zit in een klein hoekje, waar mensen werken worden fouten gemaakt, je kunt niet alles onder controle hebben. Wat denk je dat deze overtuiging voor effect heeft op het gedrag van mensen? Ze accepteren bij voorbaat al dat er dingen kunnen gebeuren en dat ze daar geen eigenaarschap over hebben. Maar, als je de “waarom” van veiligheid weer goed op hun netvlies en in hun hart hebt gekregen, dan heb je de basis gelegd voor een andere overtuiging, namelijk:

Invulling geven en bouwen aan deze overtuiging doe je door aandacht te geven aan de begrippen keuze en controle.

Keuze

Elke actie heeft consequenties en aan elke actie gaat een keuze vooraf. Medewerkers maken honderden keuzes, elke dag weer. Soms bewust, soms zonder het door te hebben. Je hebt altijd eigenaarschap over je keuzes en gedrag. Dat is iets dat iedereen zou moeten beseffen. Helaas schort het daar nog wel eens aan en wordt eigenaarschap niet herkend of afgeschoven. Alsof er geen keuzemogelijkheid is. Bijvoorbeeld:

• “Er lagen geen veiligheidsbrillen meer, dus ik kon er geen pakken. Die hadden ze aan moeten vullen”.
• “De machine moest wel sneller draaien, anders hadden we productie niet gehaald”.
• “Dat is niet mijn verantwoordelijkheid”.
• “Ze hadden moeten zeggen dat het om een filter op hoogte ging die ik moest vervangen”.
• “Niemand doet dat zo en er wordt nooit iets van gezegd”.
• “We doen dat al jaren zo en er is nog nooit iets gebeurd”.
• “Weet je hoe lang het duurt als ik dat veilig zou moeten doen?”

Het bouwen aan een cultuur van veiligheid begint bij creëren van het besef dat alle acties vooraf gegaan worden door een keuze, en dat er veilige en onveilige keuzes zijn. Daarnaast dient de organisatie veilige keuzes te stimuleren, te waarderen en te belonen, ongeacht de impact op bijvoorbeeld productie.

Controle

Medewerkers moeten realiseren dat ze meer onder controle kunnen hebben dan ze denken. Het is niet voor niets dat in veel sectoren achteraf blijkt dat gemiddeld 80% van de incidenten voorkomen had kunnen worden. Men had controle, maar heeft het verzaakt te nemen. Bij een cultuur van veiligheid hoort de overtuiging: “dingen mogen niet gebeuren, die ik onder controle kan hebben”. Werken vanuit deze mindset zorgt dat werknemers anders kijken naar hun keuzes en gedrag. Het helpt ze beseffen dat ‘veilig’ niet betekent dat het niet mis is gegaan, maar dat het niet mis kan gaan! Safe by Choice, niet Safe by Chance.

Elkaar aanspreken en feedback geven over onveilig gedrag en situaties is zo’n vorm van controle die werknemers kunnen hebben om bij te dragen aan veiligheid. Dat weten ze wel, maar toch doen ze het vaak niet. Een belangrijk onderdeel van ons veiligheidsprogramma Safe by Choice is dan ook het wegnemen van de drempels die mensen ervaren rondom elkaar aanspreken. In trainingsactiviteiten laten we ze ontdekken en ervaren hoe feedback geven en ontvangen bijdraagt aan saamhorigheid. En vooral hoe het bijdraagt aan het elkaar niet gewond laten raken.

“Laat een teamgenoot nooit in de steek“

Als je als organisatie bouwt aan het creëren van de juiste overtuiging, dan pas zullen medewerkers enthousiast worden over veiligheid. Met als resultaat: minder incidenten en gevaarlijke situaties.

Lees hier meer over ons Safe by Choice gedachtengoed en -aanbod.